Synchronizator – połączenie sprzęgła kłowego z ciernym

Synchronizator – połączenie sprzęgła kłowego z ciernym.
Synchronizatorem nazywamy połączenie sprzęgła kłowego ze stożkowym sprzęgłem ciernym. Składa się on z tulei wewnętrznej, osadzonej na wielowypuście wałka głównego skrzyni biegów, pomiędzy kołami dwóch sąsiednich przekładni. Tuleja ta ma zewnętrzne uzębienie takie samo jak wieńce zębate kół sprzęganych oraz stożkowe wgłębienia z obu stron. Na tuleję wewnętrzną jest nasunięta tuleja przesuwna o wewnętrzną uzębieniu. Obie tuleje sprzęgnięte są ze sobą za pomocą zatrzasków kulkowych. Na obwodzie tulei przesuwnej znajduje się wytoczenie do widełek przesuwnych wodzików. Koła zębate mają od strony synchronizatora stożkowe występy odpowiadające wgłębieniom stożkowym tulei wewnętrznej. Działanie synchronizatora jest następujące: Przed włączeniem koło zębate i synchronizator obracają się z różnymi prędkościami. W czasie przesuwania synchronizatora w kierunku koła sprzęganego stożkowe powierzchnie na kole zębatym i we wgłębieniu tulei wewnętrznej synchronizatora zetkną się i wskutek tarcia wytworzonego między nimi synchronizator zacznie się obracać. Ponieważ potrzebny jest pewien czas na wyciśnięcie oleju spomiędzy stykających się powierzchni stożkowych, synchronizator stopniowo będzie się obracać coraz prędzej, aż do chwili, gdy jego prędkość obrotowa zrówna się z prędkością sprzęganego koła zębatego. Po zrównaniu prędkości obrotowych, wskutek dalszego nacisku widełek wodzika, tuleja przesuwna pokona opór zatrzasków kulkowych i nasunie się swymi zębami wewnętrznymi na wieniec zębaty koła sprzęganego.
W niektórych samochodach często stosuje się skrzynie biegów ze wszystkimi przekładniami synchronizowanymi, np. w Polskim Fiacie 125P, który ma cztery biegi do przodu w pełni synchronizowane i jeden bieg wsteczny. Przełożenia na poszczególnych biegach w tym samochodzie są następujące: 1 bieg — 3,75;
2 bieg — 2,30, 3 bieg — 1,49 i 4 bieg — 1,0; wsteczny bieg — 3,87.