Zadania amortyzatora

amortyzatorAmortyzatory ważniejsze niż myślisz  – Większość kierowców uważa, że amortyzatory wpływają wyłącznie na komfort jazdy samochodem. I rzeczywiście, siły tłumienia, jakie przewidział konstruktor zawieszenia, wpływają na to, czy samochód skacze i trzęsie, pokonując nierówności czy też małe dziury w jezdni nie robią na aucie i pasażerach wrażenia. Niewielu użytkowników samochodów wie, że od amortyzatorów zależy bezpieczeństwo jazdy. Tymczasem sprawa doboru amortyzatorów jest niezwykle skomplikowana i w istotny sposób wpływa na oba te zagadnienia.

Zadaniem amortyzatora jest wytłumić ruchy względne układu drgającego dwóch mas resorowanej i nieresorowanej tak, aby w czasie jazdy każde koło pojazdu przylegało stale do podłoża. Nadwozie z ładunkiem stanowi masę resorowaną, a ruchome części zawieszenia wraz z kołami jezdnymi masę nieresorowaną. Samochód zachowywałby się najpewniej, gdyby zastosować elementy resorujące o wysokiej sztywności i tłumieniu. Wtedy koła nie odrywałyby się od podłoża, a minimalne przechyły nadwozia skutkowałyby względnie stałą powierzchnią przylegania każdej opony do jezdni. Ale w ten sposób skonstruowane mogą być tylko zawieszenia samochodów wyścigowych. W rzeczywistości konstrukcja zawieszenia, a więc i działanie amortyzatora jest rezultatem daleko idącego kompromisu.

Amortyzator jest tym urządzeniem, które zapewnia stały kontakt kół z jezdnią, nawet jeżeli jest nierówna. Gdy zabraknie tłumienia amortyzatorów, każde z kół, a w rezultacie cały pojazd, zaczyna podskakiwać jak sprężysta piłka. Nie trudno zrozumieć, że w takich warunkach auto prowadzi się źle i nieskutecznie hamuje. Zły amortyzator w samochodzie z hamulcami z ABS jest źródłem dodatkowych kłopotów. Gdy koła podskakują, ABS wykrywa to zjawisko jako zanikanie przyczepności, a więc niepotrzebnie osłabia siłę hamowania. Warto przy okazji wspomnieć o badaniach, jakie przeprowadziła niedawno firma Monroe. Wykonano zimowe testy hamowania, na odcinku prostym i w zakręcie, auta wyposażonego w ABS i sprawne amortyzatory oraz tego samego pojazdu z amortyzatorami o zdolności tłumienia sztucznie obniżonej do 50%. Badanie wykazało, że auto z gorszymi amortyzatorami hamowane z 50 km/h zatrzymywało się na drodze o 23% dłuższej niż te ze sprawnymi amortyzatorami. Drugi test, hamowania na łuku przy prędkości 30 km/h, wykazał, że ABS nie jest w stanie poradzić sobie z podskakującym przednim zewnętrznym kołem, które zostaje zablokowane, auto wpada w poślizg i opuszcza tor jazdy, poruszając się po stycznej do zakrętu. Gdy amortyzatory są sprawne, ABS ogranicza blokowanie koła i samochód zatrzymuje się, jadąc po łuku.
Problemem jest trwałość amortyzatorów. Kłopot wynika stąd, że amortyzatory stosunkowo rzadko psują się całkowicie i od razu, a sprawność tłumienia spada niepostrzeżenie.